TIRANË — Shqipëria është bërë vendi i parë në botë që ka një ministre të inteligjencës artificiale — jo një ministre për AI, por një ministre virtuale, e krijuar nga pikselë dhe kod, e fuqizuar nga inteligjenca artificiale.
Emri i saj është Diella, që do të thotë “rreze dielli” në shqip, dhe sipas kryeministrit Edi Rama, ajo do të jetë përgjegjëse për të gjitha procedurat e prokurimit publik.
Gjatë verës, Rama kishte hedhur idenë se një ditë vendi mund të kishte një ministre digjitale apo edhe një kryeministër AI, por pak kush e mendoi se ajo ditë do të vinte kaq shpejt.
Në asamblenë e Partisë Socialiste në Tiranë të enjten, ku Rama shpalli ministrat që do të largoheshin dhe ata që do të vijonin mandatin, ai prezantoi edhe Diellën, anëtaren e vetme jo-njerëzore të qeverisë.
“Diella është anëtarja e parë që nuk është fizikisht e pranishme, por është krijuar virtualisht nga inteligjenca artificiale,” u tha Rama socialistëve.
Ai sqaroi se vendimet për tenderat nuk do të merren më nga ministritë, por do të kalojnë në duart e Diellës, e cila do të jetë “shërbëtorja e prokurimit publik”. Procesi, sipas tij, do të jetë “hap pas hapi”, por Shqipëria do të bëhet një vend ku tenderat publikë do të jenë “100 për qind të pakorruptueshëm dhe çdo fond publik që kalon nëpërmjet procedurës së tenderit është 100 për qind i lexueshëm”.
“Kjo nuk është fantashkencë, por detyra e Diellës,” u shpreh Rama.
Diella tashmë është prezantuar për qytetarët shqiptarë, pasi fuqizon platformën e-Albania, përmes së cilës qytetarët kanë akses pothuajse në të gjitha shërbimet publike online. Ajo ka edhe një avatar, që shfaqet si një vajzë e re e veshur me kostum tradicional shqiptar.
Diella do të vlerësojë tenderat dhe do të ketë të drejtën të “punësojë talente nga e gjithë bota”, duke thyer, sipas Ramës, “frikën e paragjykimeve dhe ngurtësinë e administratës.”
Shqipëria ka luftuar prej kohësh me korrupsionin, veçanërisht në administratën publike dhe në fushën e prokurimeve publike, çështje që janë nënvizuar vazhdimisht edhe nga Bashkimi Europian në raportet e tij vjetore për sundimin e ligjit.
Rama fitoi mandatin historik të katërt në maj 2025, me platformën politike për anëtarësimin e vendit në BE deri në vitin 2030. politico.eu
