NATO ka shpallur planet për të forcuar ndjeshëm mbrojtjen e krahut lindor të Evropës, pas një incidenti të paprecedentë ku Polonia rrëzoi disa dronë që kishin shkelur hapësirën e saj ajrore, një veprim që përbën ndërhyrjen e parë të këtij lloji nga një vend anëtar i aleancës gjatë luftës së Rusisë në Ukrainë.
Autoritetet polake e kanë interpretuar incidentin si një provokim të qëllimshëm nga Rusia, me qëllim testimin e gatishmërisë së Polonisë dhe NATO-s për t’u përgjigjur ndaj shkeljeve të sigurisë.
Deklaratat e Varshavës u pasuan nga një qëndrim i fortë i NATO-s, ku Sekretari i Përgjithshëm i aleancës, Mark Rutte, e quajti situatën “të papërgjegjshme dhe të papranueshme”.
“Nuk mund të tolerojmë që dronë rusë të hyjnë në hapësirën ajrore të vendeve aleate,” – u shpreh Rutte në një konferencë shtypi, ku njoftoi nisjen e operacionit të koduar “Eastern Sentry”.
Operacion i ri mbrojtës: “Eastern Sentry”
Operacioni i ri i NATO-s, i cili do të nisë mbrëmjen e së premtes, do të përfshijë një kombinim të mjeteve ajrore dhe tokësore, të shpërndara në disa baza të rajonit lindor. Deri më tani, në këtë mision janë angazhuar Danimarka, Franca, Britania e Madhe dhe Gjermania, ndërsa pritet që edhe vende të tjera anëtare të bashkohen në ditët në vijim.
Gjenerali Alexus Grynkewich, Komandanti Suprem i Forcave Aleate në Evropë (SACEUR), deklaroi se NATO është e vendosur të mbrojë çdo centimetër të territorit të saj: “Qytetarët e Polonisë dhe të gjithë aleancës duhet të ndihen të sigurt nga reagimi ynë i menjëhershëm këtë javë dhe nga angazhimi i fortë që shpallim sot,” – u shpreh Grynkewich.
Deklarata e fortë nga Varshava erdhi gjithashtu si përgjigje ndaj një komenti të Presidentit amerikan Donald Trump, i cili sugjeroi se incidenti me dronët mund të ketë qenë “një gabim”. Kryeministri polak Donald Tusk reagoi menjëherë në rrjetin X:
“Edhe ne do të donim që sulmi me dron ndaj Polonisë të kishte qenë një gabim. Por nuk ishte. Dhe ne e dimë këtë.”
Komenti i Tusk përfaqëson një kundërshtim të rrallë të drejtpërdrejtë ndaj një presidenti amerikan nga një prej aleatëve më të ngushtë të Uashingtonit.
Nga ana tjetër, Trump deklaroi në një intervistë për Fox News se durimi i tij ndaj Presidentit rus Vladimir Putin “po mbaron shpejt”, por nuk përmendi ndonjë masë konkrete apo sanksione të reja ndaj Moskës.
Ndërkohë, Gjermania reagoi fuqishëm ndaj incidentit duke shtuar prezencën e saj ajrore për mbrojtjen e hapësirës ajrore polake, si dhe duke thirrur ambasadorin rus për sqarime.
Në të njëjtën kohë, Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara pritej të mblidhej të premten me kërkesë të Polonisë për të diskutuar mbi këtë shkelje të sovranitetit.
Incidenti me dronët është një përshkallëzim shqetësues i tensioneve në kufirin lindor të NATO-s, dhe sjell në vëmendje nevojën për një përgjigje të koordinuar, të shpejtë dhe të vendosur nga aleanca përballë kërcënimeve hibride dhe veprimeve provokuese të Rusisë.
