Një figurë e njohur për hijen e rëndë mbi historinë sovjetike është rikthyer në një nga arteriet nën-tokësore të Moskës — dhe nuk ka kaluar pa zhurmë. Një monument i Joseph Stalinit është vendosur sërish në stacionin e metrosë Taganskaya, duke ringjallur diskutime të thella për kujtesën historike, nostalgjinë sovjetike dhe plagët e pashëruara të së kaluarës ruse.
Skulptura murale në përmasa reale e paraqet Stalinin duke qëndruar krenar në Sheshin e Kuq, i rrethuar nga qytetarë sovjetikë që e sodisin me nderim. Është një rikrijim i një monumenti të ngjashëm që u vendos në të njëjtin stacion në vitin 1950, kur Stalini ishte ende gjallë dhe kulmi i kultit të tij të personalitetit kishte kapluar çdo cep të jetës publike. Versioni origjinal u zhduk në vitin 1966, gjatë rikonfigurimit të stacionit, në një epokë kur Bashkimi Sovjetik po përpiqej të distancohej nga trashëgimia e tij më represive.
Rikthimi i tij sot, megjithatë, po shihet nga sy të ndryshëm. Një pjesë e qytetarëve e përshëndesin si një “akt historik” që nderon një udhëheqës që fitoi Luftën e Dytë Botërore dhe industrializoi vendin. Për të tjerë, kjo është një fyerje ndaj miliona viktimave të terrorit stalinist — nga fshatarët e dëbuar, te të burgosurit politikë të gulagut, e deri te vetë elita komuniste që u zhduk pa gjurmë në purgatat e tij.
“Ky nuk është thjesht art publik, është rikthim i një fantazme që s’duhej të kishte dalë kurrë nga arkivat e historisë,” shkruan një komentues në rrjetet sociale, ndërsa të tjerë i përgjigjen me tone nacionaliste dhe me vargje nostalgjike për “rendin e hekurt”.
Zyrtarët e metrosë së Moskës e justifikuan vendimin si pjesë e një “restaurimi historik”, duke theksuar se vendosja e monumentit është vetëm një “rikthim i një pjese të humbur të dizajnit origjinal të stacionit”. Versus.al
