Presidenti Volodymyr Zelensky i Ukrainës u tha gazetarëve të martën se ishte gati të tërhiqte trupat e tij nga zonat e rajonit lindor të Donetskut që janë ende nën kontrollin e Kievit dhe t'i shndërronte ato në një zonë të çmilitarizuar si pjesë e një marrëveshjeje të mundshme paqeje me Moskën.
Oferta ishte më e afërta që Zelensky ka arritur të adresojë mosmarrëveshjet e ashpra territoriale në Donetsk që kanë penguar vazhdimisht bisedimet e paqes, duke sinjalizuar gatishmërinë e tij për kompromis pas javësh negociatash të ndërmjetësuara nga SHBA-të.
Por propozimi aludoi gjithashtu në boshllëqet e rëndësishme që mbeten midis Ukrainës dhe Rusisë. Oferta e Z. Zelensky për një zonë të çmilitarizuar erdhi me një kusht: Rusia do të duhej të tërhiqte forcat e saj nga një shtrirje ekuivalente toke në Donetsk. Deri më tani, Kremlini nuk ka dhënë asnjë shenjë se është i gatshëm të pranojë diçka më pak se kontroll të plotë mbi rajonin.
Propozimi është pjesë e një plani të rishikuar paqeje prej 20 pikash që u hartua nga Ukraina dhe Shtetet e Bashkuara në javët e fundit dhe që Z. Zelensky ua paraqiti gazetarëve në Kiev të martën. Plani mbulon një gamë të gjerë çështjesh, nga marrëveshjet e mundshme territoriale deri te garancitë e sigurisë që Kievi dëshiron të parandalojë agresionin e ardhshëm rus, si dhe planet për të rindërtuar kombin e shkatërruar nga lufta.
Zelensky e përshkroi planin si përpjekja më e mirë e Ukrainës për t'i dhënë fund luftës dhe tha se tani i takon Rusisë të vendosë se si të përgjigjet. Ai tha se drafti i ri po i paraqitej Rusisë nga Shtetet e Bashkuara dhe se Kievi priste një përgjigje deri të mërkurën në mbrëmje.
Udhëheqësi ukrainas tha se pikat e ndryshme në plan "pasqyrojnë kryesisht qëndrimin e përbashkët ukrainas-amerikan". Por Kievi dhe Uashingtoni nuk arritën një marrëveshje për dy pika ngërçi: fatin e territorit të mbajtur nga Ukraina në Donetsk dhe kontrollin e një centrali të madh bërthamor që aktualisht është i pushtuar nga Rusia. Në pikën e dytë, Kievi ofroi të menaxhonte centralin së bashku me Shtetet e Bashkuara si një formë kompromisi.
Megjithatë, lëshimet e propozuara të Kievit, edhe nëse pranohen plotësisht nga Shtetet e Bashkuara, ka të ngjarë të refuzohen nga Moska. Kremlini ka këmbëngulur se qëllimi i tij kryesor është një marrje e plotë ushtarake e Donetskut - qoftë e arritur në fushën e betejës apo në tryezën e negociatave - dhe ka hedhur poshtë çdo ide për kthimin e centralit bërthamor nën kontrollin e Ukrainës. Një zyrtar i lartë i Kremlinit i zbehu shpresat për përparim gjatë fundjavës, duke i quajtur bisedimet e fundit të paqes SHBA-Ukrainë "mjaft jo konstruktive".
Zelensky shprehu optimizëm të kujdesshëm se Moska nuk do ta kundërshtonte hapur propozimin e ri nga frika se mos zemëronte Presidentin Trump. Nëse do të ndodhte, shtoi ai, Kremlini duhet të përballet me pasoja serioze.
"Ata nuk mund t'i thonë Presidentit Trump: 'Shikoni, ne jemi kundër një zgjidhjeje paqësore,' u tha ai gazetarëve. "Domethënë, nëse ata përpiqen të pengojnë gjithçka, atëherë Presidenti Trump do të duhet të na armatosë rëndë, ndërsa vendos të gjitha sanksionet e mundshme kundër tyre."
"Ne jemi afruar shumë më tepër me finalizimin e dokumenteve," tha ai në lidhje me një marrëveshje të mundshme paqeje.
Ndërsa fliste të martën, udhëheqësi ukrainas po lexonte nga një grumbull dokumentesh që përshkruanin propozimin, së bashku me shtesa të veçanta mbi garancitë e sigurisë dhe rindërtimin e Ukrainës pas luftës. Disa fjali në propozim u shënuan me të kuqe, duke shënuar ato që z. Zelensky i quajti pikat më të debatuara.
Pika kryesore e mosmarrëveshjes - kontrolli mbi rajonin e Donetskut - është nënshtruar propozimeve të shumta në muajt e fundit. Rusia fillimisht ofroi të shkëmbente territore që pushtoi diku tjetër në Ukrainë në këmbim të pjesës së Donetskut që ende nuk e ka pushtuar. Ukraina e hodhi poshtë ofertën, duke argumentuar se nuk mund të lëshonte asnjë tokë që nuk ishte e pushtuar. Versus.al
