Në Arnhem, ata detyruan dy familje të largohen nga shtëpitë e tyre. Në Berlin, përtypin mbetjet e kebabëve nëpër rrugë. Ndërsa në Angli, është kapur një ekzemplar 56 centimetra i gjatë – thuajse sa një mace shtëpiake. Në mbarë Evropën, minjtë po fitojnë terren. Por kush ua shtriu tapetin e kuq?
“Gjuetari ekologjik” kundër pushtimit me bisht
Në provincën holandeze të Brabantit, minjtë shfaqen rregullisht në parqe dhe buzë gardheve. Piet Maas, 68 vjeç, i njohur si “Lange Piet”, shëtit me një qen të vogël në njërën dorë dhe një pushkë ajri në tjetrën. I quajtur “frymëzuesi i Tilburgut”, ai i gjurmon minjtë përmes gjurmëve të jashtëqitjeve dhe e dallon nëse bëhet fjalë për një minj të zi apo të kuq.
Çdo vit, minjtë kthehen dhe zakonisht nuk vijnë vetëm gjithmonë të uritur dhe gjithmonë më shumë. Por asnjëherë më parë nuk kanë tërhequr kaq shumë vëmendje sa në javët e fundit. Në Haarlem, për shembull, ata kanë shndërruar rrugët në një “bufet” të madh duke grisur çantat e plehrave. Ndërkohë në Arnhem, dy familje u detyruan të lënë shtëpitë për shkak të pushtimit të minjve.
Një mi 56 cm i gjatë – më i madh se shumë mace
Rreziku nuk ndalet në kufijtë holandezë. Në qytetin Eston të Anglisë është raportuar një minj 56 cm i gjatë – përmasë e frikshme. “Në Holandë shpesh ankohen për ujkun”, thotë Maas. “Por më besoni: krahasuar me minjtë, ujku është një dashuri.”
Ai i fajëson minjtë për zjarrvënie në ferma, dëme të mëdha në ndërtesa dhe përhapje të sëmundjeve. “Është kafsha që ka shkaktuar më shumë dëme se çdo tjetër.”
Evropa, e pushtuar nga koloni të fshehta
Në Berlin, vlerësohet se ka mbi 2 milionë minj. Turistët tani mund të gjobiten me 25 mijë euro nëse hedhin mbetje ushqimore në rrugë – kebabi është delikatesë për ta.
Në Paris, frika se minjtë mund të dalin nga Sena ka bërë që shumë të shmangin shëtitjet buzë lumit. Me mbi 4 milionë minj në kryeqytetin francez, frika është e justifikuar.
Në Bruksel, një video e vitit të kaluar tregonte sheshin "Putterie" të pushtuar nga minjtë. Llogaritet se ka dy minj për çdo banor.
Në Amsterdam, vetëm gjatë vitit 2024, janë raportuar rreth 6.800 raste të shqetësimeve nga minjtë, me rritje të dukshme krahasuar me vitin paraardhës.
“Minjtë nuk janë problemi – ne jemi”
Floris Hoefakker, roje pyjesh në zyrën shtetërore holandeze të pyjeve (Staatsbosbeheer), thotë se e gjithë kjo është e gabuar: “Nuk është problem i minjve. Është problem i njerëzve.” Sipas tij: Njerëzit nuk i ruajnë ushqimet siç duhet. Nuk e menaxhojnë siç duhet mbetjet. Nuk i mirëmbajnë banesat dhe kanalizimet.
“Minjtë janë thjesht reagim natyror ndaj kushteve që krijojmë ne vetë. Aty ku ka njerëz, ka minj.”
Minjtë, pasqyrë e qyteteve moderne
Minjtë janë hémérophiles – specie që përfitojnë nga mjediset e ndërtuara nga njeriu. Sikurse pëllumbat apo harabelët, ata janë të integruar në ekosistemin urban.
Dy lloje dominojnë në Evropë:
Minjtë e kuq (të kanalizimeve): jetojnë kryesisht në qytete.
Minjtë e zinj: preferojnë zonat afër ujit, por rrinë edhe në çati, bodrume e mure.
15 pjellje në vit – një koloni s’vjen vetëm
Çifti i vetëm i minjve mund të ketë deri në 15 pjellje në vit. Një koloni e vogël mund të shumëfishohet në një mega-popullatë brenda pak vitesh – e quajtur jo rastësisht “Rattopolis”.
Kjo përhapje e shpejtë sjell rreziqe të mëdha shëndetësore:
Sëmundje të rrezikshme si leptospiroza, hantavirusi dhe pesta bubonike në të kaluarën.
Urina e tyre është gjithashtu toksike për njerëzit dhe kafshët.
Në disa komuna holandeze, banorët janë të obliguar të vendosin vetë kurthe, sipas ligjit lokal.
Minjtë – kafshë të ndjeshme, jo armiq të betuar
Niels Kalkman nga shoqata për mbrojtjen e kafshëve thotë: “Në çdo konflikt njeri-kafshë, fajësohet kafsha. Por realisht, ne vetë ua hapim derën minjve.”
Edhe Maite van Gerwen, studiuese në sjelljen e kafshëve, thotë: “Minjtë nuk janë përbindësha. Ata janë kafshë inteligjente, afektive dhe madje edhe empatike.”
Sipas saj, numri i minjve nuk është rritur domosdoshmërisht – por janë rritur denoncimet, pasi prej vitit 2023 në Holandë është ndaluar përdorimi i helmeve për individët. Kështu, njerëzit i drejtohen më shpesh autoriteteve.
“Minjtë thjesht kërkojnë mbijetesë. E nëse ua lehtësojmë, do të vijnë. S’kemi pse të habitemi.”
Në vend që të shohim minjtë si të keqen absolute, është koha të reflektojmë për mënyrën si jetojmë në qytetet tona. Sepse problemi i minjve… është një problemi ynë.
