Ishte një sukses i rrallë për gjykatat ndërkombëtare që përpiqen t'i rezistojnë një vale në rritje të paligjshmërisë zyrtare. Ali Mohammed Ali Abd-al-Rahman , një udhëheqës i milicisë famëkeqe Janjaweed të mbështetur nga qeveria që kreu gjenocid në rajonin Darfur të Sudanit nga viti 2003 deri në vitin 2005, u dërgua në burg javën e kaluar pasi u dënua me 20 vjet burg nga Gjykata Ndërkombëtare Penale (GJPN). Ai u shpall fajtor për 27 akuza për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit.
Edhe pse qindra anëtarë të milicisë ishin të implikuar, Abd al-Rahman, i njohur edhe si Ali Kusayb, është personi i parë që dënohet për mizori në Darfur, i cili tani është përsëri skenë e dhunës së tmerrshme në luftën civile të Sudanit. Gjykata Penale Ndërkombëtare ka paditur Omar al-Bashirin , atëherë president të Sudanit, me akuza për gjenocid dhe krime lufte. Ahmed Haroun, një ish-ministër, përballet gjithashtu me akuza të ngjashme. Por të dy i kanë shpëtuar kapjes.
Kur intervistova Bashirin në Khartum në vitin 2011 - ai u rrëzua nga pushteti në një kryengritje popullore në vitin 2019, pas së cilës ushtria mori pushtetin dhe shpërtheu lufta civile - ai i tallte akuzat për gjenocid. Qeveria e tij dhe milicitë arabe aleate, tha ai, luftuan rebelët, jo popullin e Darfurit. Perëndimi po zbatonte standarde të dyfishta. Ai këmbënguli se nuk kishte bërë asgjë të gabuar.
Duke folur në vitin 2008, Haroun, titulli jo aq ironik i punës së të cilit ishte “ministër i çështjeve humanitare”, tha pak a shumë të njëjtën gjë. “Nuk pendohem për asgjë”, më tha ai, duke e hedhur poshtë urdhrin e arrestit të GJND-së, i cili e lidhte atë me deri në 200,000 vdekje në Darfur, si të motivuar politikisht. “Ajo që bëra ishte e ligjshme, ishte përgjegjësia ime, ishte detyra ime”, tha ai.
Pretendimet arrogante se nuk është shkelur asnjë ligj, se nuk ka asnjë rast për t'u përgjigjur, se thjesht "po bënit detyrën tuaj" qëndrojnë në zemër të një problemi bashkëkohor në rritje: pandëshkueshmëria zyrtare. Fajtor apo jo, as Bashir dhe as Haroun nuk besonin se do të përballeshin ndonjëherë me drejtësinë ndërkombëtare dhe deri më tani janë shfajësuar. Në këtë besim, ata nuk janë ndryshe nga Benjamin Netanyahu i Izraelit, Sekretari i Mbrojtjes i SHBA-së Pete Hegseth dhe Vladimir Putin i Rusisë.
Kjo treshe e pakëndshme është akuzuar, në mënyra të ndryshme, për mizori nga GJPN-ja, OKB-ja dhe grupet e të drejtave të njeriut. Secili thuhet se ka mbikëqyrur vrasje, abuzime ose rrëmbime masive të civilëve me gjakftohtësi. Të tre mohojnë me forcë çdo keqbërje. Të tre pretendojnë se veprimet e tyre janë të justifikuara, pavarësisht nga ajo që thotë ligji, opinioni publik apo morali bazë. Të tre besojnë me vetëkënaqësi se askush nuk mund t'i prekë.
Kjo është fytyra e pandëshkueshmërisë. Ky, pikërisht këtu, është fundi i sundimit të ligjit. Është shteti më i fuqishëm në botë që deklaron se nuk respekton më rregullat themelore që, në mënyrë të papërsosur, por thelbësore, e mbajnë bashkësinë njerëzore të bashkuar. Në brigjet e Venezuelës, forcat amerikane, duke vrarë sipas dëshirës dhe duke sekuestruar cisterna nafte, po veprojnë njësoj si piratët somalezë në Bririn e Afrikës ose rebelët Huthi të Jemenit që lëshojnë rastësisht raketa në anije në Detin e Kuq. Pandëshkueshmëria do të thotë anarki.
Ashtu si Ali Kusaib, Trump, Netanyahu, Putin, Hegseth dhe të gjithë vrasësit e tjerë që buzëqeshin me vetëkënaqësi duhet një ditë të mbahen përgjegjës në gjykatë./Versus.al
