Media britanike Daily Mail i ka kushtuar një reportazh emigrimit masiv që ka prekur zonën e Hasit në veri të Shqipërisë ku vihet theksi në largimin e burrave drejt Britanisë së Madhe për të siguruar të ardhura, ndërsa në zonën e varfër gratë kanë mbetur të vetmuara.
Vajzat adoleshente në qytet kalojnë kohën në kafenetë lokale pa asnjë perspektivë, ndërsa djemtë u thonë mësuesve “shihemi në Londër” para se të lënë shkollën. Raporti thekson se 8 në 10 familje në këtë zonë mbijetojnë vetëm falë të ardhurave të dërguara nga emigrantët në Britani, por çmimi social është i lartë ndarje familjare, rritje e divorceve dhe mungesë figurash prindërore.
Reportazhi nis me historinë e Besmirës, një gruaje 32-vjeçare nga qyteti verior i Hasit në Shqipëri, e cila prej katër vitesh jeton me shpresën se një ditë do të ribashkohet me bashkëshortin e saj, Arbenin.
Ai emigroi ilegalisht drejt Britanisë në vitin 2021, duke paguar 5 mijë paund për të kaluar me gomone Kanalin e La Manshit nga Franca. Sot, punon në një kantier ndërtimi në Mançester dhe jeton në kushte të vështira, duke punuar 12 orë në ditë për t’i dërguar para familjes së tij në Shqipëri.
Besmira, e cila jeton me prindërit e Arbenit, ka hequr dorë nga puna si eksperte statistikash në bashkinë e Hasit dhe rrëfen se po përballet me depresion dhe vetmi.
“E dua burrin tim, duam të kemi një fëmijë. Por si mund të ndërtojmë një familje përmes telefonatave që zgjasin prej katër vitesh?”, shprehet ajo, duke kërkuar të mbetet anonime në artikull për shkak të ndjeshmërisë së çështjes.
Kjo nuk është një histori e rrallë në Has, një komunë me vetëm 5 mijë banorë, ku sipas Daily Mail, tetë nga dhjetë familje mbijetojnë falë të ardhurave të djemve dhe burrave që kanë emigruar në Britani, shpesh në mënyrë ilegale.
Në vitin 2022, më shumë se 13 mijë shqiptarë – përfshirë të mitur – hynë në mënyrë të paligjshme në Mbretërinë e Bashkuar dhe një përqindje e madhe e tyre vinte pikërisht nga kjo zonë, sipas asaj që raporton prestigjiozja britanike.
Pasojat sociale të këtij fenomeni janë thellësisht të dukshme. Vajzat e reja në Has qëndrojnë në kafe duke pritur “të fejuarit” nga Britania, ndërsa djemtë largohen sapo mbarojnë shkollën e mesme.
“Zinxhiri normal i jetës – njohje, fejesë, martesë, fëmijë – është thyer. Djemtë janë në Angli, vajzat mbesin këtu të vetmuara,”– thotë Jahir Cahani, një mësues i kthyer në iniciator të projekteve turistike për të ndalur zbrazjen e Hasit.
Ndërkohë, autoritetet lokale përpiqen të ruajnë lidhjen simbolike me Britaninë. Në sheshin qendror është vendosur një monument me zemrën që përmban flamurin britanik dhe atë shqiptar, dhe shumë kafene janë dekoruar me simbole si Big Ben apo imazhe të Mbretëreshës Elizabeth II.
Por prapa kësaj fasade të “mirënjohjes”, fshihet një realitet i trishtë: fëmijë që rriten pa baballarë, gra që mbajnë mbi shpinë barrën e dyfishtë të familjes dhe një komunitet që po humbet ekuilibrin shoqëror. Profesorë dhe aktivistë lokalë e quajnë këtë “shkatërrim të strukturës familjare”.
Edhe nëse burrat kthehen për pushime apo martesa, shumë gra nuk arrijnë të bashkohen me ta në Britani për shkak të barrierave ligjore dhe të të ashtuquajturave “viza bashkëshortore” që kërkojnë të ardhura minimale dhe dokumentacion të ndërlikuar.
Historia e Besmirës është vetëm një zë mes qindra grave të tjera në Has që ndajnë të njëjtin fat, një martesë virtuale, një pritje pa fund dhe një jetë e mbushur me ankth. “Nuk është kjo jeta që kemi dashur,” thotë ajo. “Paratë nuk janë gjithçka.” Versus.al
