Rusia po vendos sistemet e saj të raketave hipersonike të afta për të mbajtur armë bërthamore në territorin e Bjellorusisë, sipas analizave të fundit satelitore nga ekspertë amerikanë. Kjo është hera e parë që nga përfundimi i Luftës së Ftohtë që Moska duket se po vendos armë të tilla jashtë kufijve të saj, duke ngritur shqetësime të reja për sigurinë në kontinent.
Sistemi i raketave, i quajtur “Oreshnik”, besohet të jetë vendosur në një ish-bazë ushtarake pranë qytetit Krichev, në lindje të Bjellorusisë, rreth 300 kilometra në lindje të kryeqytetit Minsk dhe afër kufirit me Rusinë. Analiza e imazheve nga satelitët e kompanisë Planet Labs tregon ndërtim të shpejtë dhe elementë të karakteristikave që ngrenë dyshime se bëhet fjalë për sistemin e ri raketor.
Ekspertët amerikanë, duke shqyrtuar këto imazhe, kanë deklaruar se janë rreth 90 % të sigurt se raketat Oreshnik janë vendosur në atë vend. Bazuar në këto analiza, duket se janë ndërtuar zona të specializuara për ngarkim‑zharkim dhe pista të kamufluara që ngrenë dyshime se kjo zonë po përdoret si bazë raketore e re.
Ky sistem raketor është i aftë të udhëtojë me shpejtësi shumë të lartë, duke arritur mbi Mach 10, që do të thotë se mund të jetë jashtë kapacitetit të mbrojtjes kundërajrore të vendeve të tjera. Sipas deklaratave të autoriteteve ruse, kjo armë është pothuajse e paarritshme për t’u kapur nga sistemet tradicionale mbrojtëse ajrore.
Pozicionimi i këtyre raketave jashtë territorit rus shihet si një pjesë e strategjisë së Moskës për të dekurajuar mbështetjen e vendeve perëndimore për Ukrainën dhe për të zgjeruar gamën e objektivave që mund të goditen në Evropë pa kaluar kufirin e vetë Rusisë. Sipas ekspertëve, kjo lëvizje ka arsye politike më shumë sesa ushtarake, dhe synon të dërgojë një sinjal të fortë ndaj NATO‑s dhe partnerëve të saj.
Liderët e dy vendeve, Vladimir Putin i Rusisë dhe Alexander Lukashenko i Bjellorusisë, më herët kanë nënvizuar bashkëpunimin e tyre ushtarak dhe qëllimin e vendosjes së sistemeve të tilla në Bjellorusi si një formë të garantimit të sigurisë së përbashkët. Megjithatë, shumica e qeverive perëndimore nuk janë prononcuar ende zyrtarisht për këtë vendosje dhe nuk kanë konfirmuar publikisht praninë e raketave në Bjellorusi.
Analistët ndërkombëtarë paralajmërojnë se pozicionimi i armëve të tilla me kapacitet bërthamor në territorin e një vendi aleat të Rusisë, si Bjellorusia, mund të ketë pasoja të gjera për stabilitetin rajonal dhe për marrëdhëniet me vendet e NATO‑s. Përveç kësaj, kjo lëvizje ndodh në një kohë kur marrëveshje të mëparshme ndërkombëtare për kontrollin e armëve strategjike janë në proces skadimi, duke krijuar një boshte të re pa rregulla të qarta për shpërndarjen e armëve të tilla. /VERSUS
